Klaviatura, ktorų instalujete, davaje možnost́ pisati na vsih sȯvrěmennyh slovjańskyh językah korystęćih latinicų i takože na međuslovjańskom języku vključno s råzširjenym pravopisom i jegovymi starějšimi normami. Kȯgda pišų o vsih sȯvrěmennyh slovjańskyh językah, imajų na mysli ne toliko oficiaĺno kodifikovane języky (poljsky, češsky, slovačsky, sloveńsky, hrvat́sky, bosėńsky, sŕbsky, črnogorsky, gorny i doĺny lužičsky, kašubsky), no takože něktore neoficiaĺne alfabety i dialekty ili języky čekajųće na kodifikacijų (sŕbskohrvat́ske akcenty nad samoglåsnikami, běloruśska, ukrajińska, rusińska, makedońska i bulgaŕska latinica, zamursky, podljašsky, slęzsky itd.). Jej osnovojų jest standardna anglijska klaviatura, no kromě vsih liter osnovnogo latińskogo alfabeta poddŕživaje takože mnogo daže neslovjańskyh liter s diakritičnymi znakami i něktore tipografične simboly. Vse speciaĺne znaky sųt dostųpne ili pod kombinacijami s klavišem AltGr (pravy Alt ili CTRL+lěvy Alt), ili s mŕtvymi klavišami v vŕhnoj čęsti klaviatury.
Avtorom originaĺnoj klaviatury jest gospod Adam Kamil Gola, na forumu Slovianski znany kako Xfing. V sråvnjeńjų s jego klaviaturojų jest tuta verzija råzširjena i malo izměnjena.
Instalacija
Klaviatura råbotaje na operacijnyh sistemah Windows XP, Vista, 7, 8 i novějših. Po råzpakovańju arhiva s klaviaturojų kliknite na fajl KBDMSLAT.exe lěvym pritiskom myši. Po zakončeńju instalacije sę pojavi dialog s pritiskom “Close”, ktorym instalacijų zatvorite. Na klaviaturų sę prěključite natisknųt́jem Alt+Shift ili, jestli koristite sloveńskų klaviaturų kako osnovnų, natisknųt́jem CTRL+Shift, zatože klaviatura sę instaluje pod sloveńsky język (Slovenija, kod SLO kako počętok slova slovjańsky). Dlja odinstalovańja kliknite na instalacijny fajl i potom na pritisk “Finish”.
Kromě instalacijnogo fajla jest v arhivu takože žrlovy fajl klc dlja programa Microsoft Keyboard Layout Creator, dękujųći ktoromu možete klaviaturų izměniti, jestli hoćete.
Spis klavišev i kombinacij
AltGr
S pomoćjų klaviša AltGr možete na tutoj klaviaturě pisati slědujųće litery i simboly:
- AltGr+1 = ‚ (samostojny němečsky lěvy znak citacije)
- AltGr+2 = ‘ (samostojny němečsky pravy i anglijsky lěvy znak citacije)
- AltGr+3 = ’ (samostojny anglijsky pravy znak citacije)
- AltGr+4 = € (znak valuty evro)
- AltGr+- = – (dȯlžejša pauza)
- AltGr+Shift+- = — (dȯlga pauza)
- AltGr+= = − (minus)
- AltGr+Shift+= = ± (plus minus)
- AltGr+Qq = Śś
- AltGr+Ww = Ęę
- AltGr+Ee = Ěě
- AltGr+Rr = Ŕŕ
- AltGr+Tt = T́t́
- AltGr+Uu = Ųų
- AltGr+Ii = Ėė
- AltGr+Oo = Ȯȯ
- AltGr+P = § (znak paragrafa)
- AltGr+Shift+P = ¶ (drugy znak paragrafa)
- AltGr+[ = « (podvojny francuzsky lěvy znak citacije)
- AltGr+Shift+[ = ‹ (samostojny francuzsky lěvy znak citacije)
- AltGr+] = » (podvojny francuzsky pravy znak citacije)
- AltGr+Shift+] = › (samostojny francuzsky pravy znak citacije)
- AltGr+\ = ÷ (znak poděljeńja)
- AltGr+Shift+\ = ∙ (tȯčka kako znak umnožeńja)
- AltGr+Aa = Åå
- AltGr+Ss = Šš
- AltGr+Dd = D́d́
- AltGr+Ff = Đđ
- AltGr+k = × (znak umnožeńja)
- AltGr+Shift+k = © (znak avtorskogo prava)
- AltGr+Ll = Ĺĺ
- AltGr+; = „ (podvojny němečsky lěvy znak citacije)
- AltGr+Shift+; = “ (podvojny němečsky pravy i anglijsky lěvy znak citacije)
- AltGr+' = ’ (popravny apostrof, tehnično råvny znak s kombinacijejų AltGr+3)
- AltGr+Shift+' = ” (podvojny anglijsky pravy znak citacije)
- AltGr+Zz = Žž
- AltGr+Xx = Źź
- AltGr+Cc = Čč
- AltGr+Vv = Ćć
- AltGr+Nn = Ńń
- AltGr+M = ™ (trgovy znak)
- AltGr+Shift+M = ® (registrovany trgovy znak)
- AltGr+, = ‰ (promila)
- AltGr+Shift+, = ′ (znak vųglovyh minut)
- AltGr+. = …
- AltGr+Shift+. = ″ (znak vųglovyh sekund)
- AltGr+/ = ° (znak stųpnja)
- AltGr+Shift+/ = (mękky defis, znak, ktory možete izkoristiti, da by sę ne råzdělilo slovo na koncu linije)
- AltGr+Shift+spacija = spacija nedělęća linijų ( )
Mŕtve klaviše
Kombinacije bez malogo vsih klavišev vŕhnogo ręda klaviatury s pravym Altom i takože klaviš nalěvo od cifry 1 služęt kako tzv. mŕtve klaviše. Oni same v sobě ničto ne dělajųt, no jestli po ih natisknųt́ju napišete někakų literų, napiše sę najčęstěje jej odpovědnik priděljeny k danomu mŕtvomu klavišu.
- ` (sam klaviš nalěvo od cifry 1) = ostry akcent – Aa → Áá, Cc → Ćć, Ee → Éé, Gg → Ǵǵ, Ii → Íí, Kk → Ḱḱ, Ll → Ĺĺ, Nn → Ńń, Oo → Óó, Rr → Ŕŕ, Ss → Śś, Uu → Úú, Ww → Ẃẃ, Yy → Ýý, Zz → Źź, AltGr+Oo → Ǿǿ, Qq → Ǽǽ, AltGr+Aa → Ǻǻ, podvojno natisknųt́je → ´, spacija → `
- Shift+` = modifikacijny klaviš dlja vsih drugyh oficiaĺnyh slovjańskyh liter i něktoryh drugyh liter s háčkom – Aa → Ąą, Dd → Ďď, Ee → Ëë, Gg → Ǧǧ, Hh → Ȟȟ, Jj → Ľľ, Kk → Ǩǩ, Ll → Łł, Nn → Ňň, Oo → Ôô, Rr → Řř, Ss → Ää, Tt → Ťť, Uu → Ůů, Ųų → Ùù, Zz → Żż, AltGr+Aa → Ãã, podvojno natiskneńje → ˇ, ` (s klavišem Shift i potom bez njego) → kombinujųći háček (podrobněje niže), spacija → ~
- \AltGr+` = tųpy akcent – Aa → Àà, Ee → Èè, Ii → Ìì, Oo → Òò, Uu → Ùù, Ww → Ẁẁ, Yy → Ỳỳ, podvojno natiskneńje → kombinujųći diakritičny znak, spacija → ˋ
- AltGr+Shift+` = kombinujųći ostry akcent dlja pisańja međuslovjańskyh liter D́d́ i T́t́ (piše sę po danoj literě) – Dd i potom AltGr+` → D́d́, Tt i potom AltGr+` → T́t́, podobno kombinujųći háček vyše
- AltGr+Shift+1 = sŕbskohrvat́sky kråtky padajųći akcent – Aa → Ȁȁ, Ee – Ȅȅ, Ii – Ȉȉ, Oo – Ȍȍ, Uu → Ȕȕ, podvojno natiskneńje ili spacija → kombinujųći diakritičny znak ̏
- AltGr+Shift+2 = nadčrkneńje (sŕbskohrvat́sky znak dȯlgogo glåsnogo zvųka bez akcenta) – Aa → Āā, Ee → Ēē, Ii → Īī, Oo → Ōō, Uu → Ūū, Yy → Ȳȳ, podvojno natiskneńje → kombinujųći diakritičny znak, ' (apostrof) >> ˉ, spacija → ¯
- AltGr+Shift+3 = sŕbskohrvat́sky dȯlgy padajųći akcent – Aa → Ȃȃ, Ee → Ȇȇ, Ii → Ȋȋ, Oo → Ȏȏ, Uu → Ȗȗ, podvojno natiskneńje ili spacija → kombinujųći diakritičny znak ̑
- AltGr+Shift+4 = speciaĺny klaviš dlja pisańja znakov valut, něktoryh matematičnyh i drugyh simbolov – c → ¢ (cent), h → ₴ (ukrajińska grivna), l → £ (funt), n → № (numero), N → ∞ (nekonėčno), r → ₽ (russky rublj), x → † (križ), X → ‡ (podvojny križ), y → ¥ (japońsky jen ili kitajsky juan), = → ≠ (ne jest råvno), Shift+= → ≈ (jest priblizno råvno), , → ≤ (mėńše ili råvno), . → ≥ (boĺše ili råvno), ! → ¡, ? → ¿, ∙ → •, spacija → ¤ (znak valuty)
- AltGr+5 = prěglåsovańje (dvě tȯčky) – Aa → Ää, Ee → Ëë, Ii → Ïï, Oo → Öö, Uu → Üü, Yy → Ÿÿ, kako dodatȯk takože Ss → ẞß, podvojno natiskneńje → kombinujųći diakritičny znak, spacija → ¨
- AltGr+Shift+5 = tilda – Aa → Ãã, Ee → Ẽẽ, Ii → Ĩĩ, Nn → Ññ, Oo → Õõ, Uu → Ũũ, Yy → Ỹỹ, podvojno natiskneńje → kombinujųći diakritičny znak, spacija → ˜
- AltGr+6 → cirkumflex – Aa → Ââ, Cc → Ĉĉ, Dd → Ḓḓ, Ee → Êê, Gg → Ĝĝ, Hh → Ĥĥ, Jj → Ĵĵ, Oo → Ôô, Ss → Ŝŝ, Tt → Ṱṱ, Uu → Ûû, Ww → Ŵŵ, Yy → Ŷŷ, Zz → Ẑẑ, podvojno natiskneńje → kombinujųći diakritičny znak, spacija → ˆ
- AltGr+Shift+6 = cedilla pri něktoryh sȯglåsnikah i tȯčka pod samoglåsnikami – Aa → Ạạ, Cc → Çç, Dd → Ḑḑ, Ee → Ẹẹ, Gg → Ģģ, Ii → Ịị, Kk → Ķķ, Ll → Ļļ, Nn → Ņņ, Oo → Ọọ, Rr – Ŗŗ, Ss → Şş, Tt → Ţţ, Uu → Ụụ, Yy → Ỵỵ, podvojno natiskneńje → kombinujųći diakritičny znak, ' (apostrof) → kombinujųća tȯčka pod znakom, spacija → ¸
- AltGr+7 = podvojny ostry akcent – Oo → Őő, Uu → Űű, podvojno natiskneńje → kombinujųći diakritičny znak, spacija → ˝
- AltGr+Shift+7 = črtka pod literojų – Ss → Șș, Tt → Țț, podvojno natiskneńje → kombinujųći diakritičny znak, spacija → ,
- AltGr+8 = tȯčka – Cc → Ċċ, Dd → Ḋḋ, Ee → Ėė, Gg → Ġġ, Hh → Ḣḣ, Ii → İı, Ll → Ŀŀ, Nn → Ṅṅ, Oo → Ȯȯ, Rr → Ṙṙ, Ss → Ṡṡ, Tt → Ṫṫ, Zz → Żż, podvojno natiskneńje → kombinujųći diakritičny znak, spacija → ˙
- AltGr+Shift+8 = speciaĺny klaviš dlja ligatur i specifičnyh latińskyh liter – Aa → Ææ, Cc → DžDž, Dd → Ðð, Ee → Əə, Ff → DZdz, Gg → DzDz, Ii → IJij, k → ĸ, Ll → LJlj, ; ili Shift+; → LjLj, Oo → Œœ, Mm → NjNj, Nn → NJnj, s → ſ, Tt → Þþ, Xx → DŽdž, Zz → Ʒʒ, AltGr+Zz → Ǯǯ, spacija → ¦
- AltGr+9 = znak kråtkosti – Aa → Ăă, Ee → Ĕĕ, Gg → Ğğ, Ii → Ĭĭ, Oo → Ŏŏ, Uu → Ŭŭ, podvojno natiskneńje → kombinujųći diakritičny znak, spacija → ˘
- AltGr+Shift+9 = ogonek (hvostȯk) – Aa → Ąą, Ee → Ęę, Ii → Įį, Oo → Ǫǫ, Uu → Ųų, podvojno natiskneńje → kombinujųći diakritičny znak, spacija → ˛
- AltGr+0 = prělomjeńje litery i něktore simboly – Dd → Đđ, Ll → Łł, Oo → Øø, Tt → Ŧŧ, Gg → Ǥǥ, Hh → Ħħ, [ → ←, ] → →, 0 → ↖, - → ↑, = → ↗, ; → ↙, ' → ↓, \ → ↘, spacija → /
- AltGr+Shift+0 = speciaĺny klaviš dlja pisańja daĺših latińskyh liter – a → ª, Hh → Ḥḥ, Ll → Ḷḷ, Nn → Ŋŋ, o → º, spacija → · (srědna tȯčka)
Něktore litery na klavišah akcentov, na drugom mŕtvom klavišu i pod klavišem AltGr sę povtorjajųt, da by byla sȯdŕžana logika klaviatury.
Daľše međuslovjańske i međunarodne klaviatury
Daľše latinične i kirilične klaviatury s međuslovjańskymi znakami i ne toliko najdete tu.
Kontakt
Jestli imajete problemy, pytańja ili mysli, kako klaviaturu ješče ulěpšiti, napišite mi, s radost́jų vam odgovorjų.
Avtor klaviatury: Roberto Lombino jr.